روند توسعه بی در و پیکر که احتمالا قرار است ما را به سعادت دنیوی و اخروی برساند مخارج جدیدی را به خانوار ها تحمیل می کند. نیازهای اولیه دیگر به خوراک و پوشاک محدود نمی شود و همین خوراک و پوشاک هم البته در دوران توسعه چیزهایی صرفآ برای رفع حوائج و حفظ بقا نیستند. ما با مصرف مواد غذایی تنها نیاز به غذا را تامین نمی کنیم بلکه با مصرف نوعی میل به مرفه زیستن و به رخ کشیدن سبک زندگی مان را لحاظ می کنیم. مصرف و چشم و هم چشمی. امروزه مقوله ((پذیرایی)) خود یک صنعت است. دیگر مانند قدیم کسی برای مجلس ختم و عروسی جلوی خانه اش گوسفند سر نمی برد و دیگ و قابلمه بار نمی گذارد بلکه تالارها این وظیفه را با چندین برابر هزینه انجام می دهند.

با مدیریت غلط در زمینه مسکن داشتن یک چاردیواری و یک سقف که مردم را از گزند باد و باران حفظ کند مبدل به یک رویا شده است حتی برای خرید یک متر مربع خانه آخرت، بهشت زهرا از میت بیچاره پول خون پدرش را طلب می کند. گفته می شود که گاهآ هزینه برگزاری مراسم ختم از مراسم عروسی سنگین تر است. مستاجرهای بیچاره برای چارتا آجر که دورشان چیده اند باید دار و ندارشان را دو دستی تقدیم به صاحبخانه کنند. اگر با من بود همه وزاری مسکن از اول انقلاب تا به حال را به اعدام با اعمال شاقه! محکوم می کردم.

اما از خوراک و پوشاک و مسکن که بگذریم می ماند هزینه درمان و آموزش. مطابق اصل سوم قانون اساسی دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان ارائه دهد. مطمئنآ منظور از تربیت بدنی رایگان که هیچ وقت اعمال نشد کلاس ورزش مدارس نیست که بچه ها را با یک توپ سرگرم کنند. آموزش و پرورش هم که همواره به بهانه های مختلف دست گدایی اش جلوی اولیا دراز است. با وضع خرفتی که آموزش و پرورش دولتی دارد باز خدا پدر و مادر مدارس غیر انتفاعی را بیامرزد. اما هزینه دارو و درمان هم فشار زیادی بر مردم وارد می کند چند در صد مردم بیمه های درمانی دارند و این بیمه های درمانی چند درصد هزینه های درمانی را پرداخت می کنند؟

تجویز سیاست های ریاضت اقتصادی بر مردم اگر منجر به بهبود اوضاع اقتصاد شود چاره خوبی است به شرطی که نتایج آن احساس شوند. هدفمند کردن یارانه ها قرار بود منجر به عدالت شود و زندگی اقشار مستضعف را بهتر کند. در قدم اول سهمیه بندی بنزین انجام شد که بیشتر نوعی اصلاح الگوی مصرف بود و کار درستی هم بود اما هدفمند کردن یارانه ها به معنای نابود کردن یارانه ها نیست. مصرف بنزین و آب و برق و گاز و مخابرات امروز جزو نیازهای اولیه  اند. هدفمند کردن یعنی همگان باید بتوانند تا حد نیاز از این ها استفاده کنند و اگر کسی بیش از حد نیاز مصرف کرد پولش را آزاد پرداخت کند. در واقع هزینه استفاده از آب و برق و گاز و بنزین باید پلکانی و تصاعدی شود تا هر چقدر بیشتر مصرف کردی بیشتر پول بدهی. والا همین بنزین سهمیه ای لیتری صد تومان نیز خیلی ارزان نیست. با تک نرخی کردن سوخت به کدام عدالت می رسیم؟ اگر در اثر تحریم ها بنزین ندارید خوب بگویید نداریم چرا عدالت را بهانه می کنید؟ تمام دولت های بعد از انقلاب در این زمینه مقصرند که چهار تا پالایشگاه تولید بنزین نساخته اند. تاسیس پالایشگاه آبادان نیز گویا تنها هشت درصد از نیاز ما به واردات بنزین می کاهد.

آب برف و باران هم مال همه است دولت خیلی لطف می کند که آن را ارزان می فروشد. بدینوسیله من از مسئولین تشکر می کنم که برای نفس کشیدن و مصرف اکسیژن منتی سر ما نمی گذارند. شانس آورده ایم که ایران دومین ذخایر گازی جهان را دارد و الا معلوم نبود برای روشن کردن بخاری هایمان در زمستان چقدر باید پول می دادیم. البته توسعه نیروگاه های برق و سدسازی های بعد از انقلاب جای تقدیر و تشکر دارد. راستی من هیچ وقت نفهمیدم مخابرات برای چهار تا دستگاهی که خطوط تلفن را به هم سوئیچ می کند چرا اینقدر پول می گیرد. مگر دستگاه های مخابراتی چقدر برق مصرف می کند؟ روح امام خمینی شاد که در بدو ورودش به کشور حرف از آب و برق مجانی زد. البته انقلاب مردم ایران را به هیچ وجه نمی توان به خواستی برای توسعه و رفاه اقتصادی تقلیل داد ولی انقلاب هم نکردیم که پا در میدان توسعه بی در و پیکر بگذاریم. آقایان! جنب و جوش های مخملی و جلبکی اگر جنب و جوش طبقات قرتی و مرفه و شمال نشین باشد جنب و جوش های ناشی از ریاضت اقتصادی از جنوب شهری هایی آغاز می شود که چیزی برای از دست دادن ندارند. ملت اثبات کرده تا پای جان برای حفظ انقلاب آماده است ولی به شرطی که نانی برای خوردن و خانه ای برای خوابیدن و لباسی برای پوشیدن و بنزینی برای سوختن داشته باشد. لااقل به فکر تامین بنزین موتور ما لباس شخصی ها باشید!

برگردیم به تیتر مطلب. چه چیزی در جمهوری اسلامی مفت است؟ پاسخ : هیچ چیز البته یکی از چیزهایی که قدیم مفت بود همین حرف مفت زدن بود ولی الان حرف مفت زدن در فضای مجازی هم پرداخت حق آبونمان اینترنت و تلفن می خواهد